تبریز شهری تاریخی و کهن با قدمتی چند هزار ساله که و سومین کلان شهر بزرگ ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی می باشد، این شهر زیبا و دوست داشتنی بزرگ ترین قطب اقتصادی، بازرگانی، سیاسی، اداری، ارتباطی، فرهنگی، صنعتی و نظامی منطقه آذربایجان می باشد، تبریز یکی از مقاصد گردشگری که دارای جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیار زیادی می باشد، از جمله جاذبه های تاریخی و دیدنی در تبریز خانه های تاریخی در این شهر می باشد که در ادامه آس چارتر به معرفی آنها خواهد پرداخت.
خانه تاریخی بهنام
یکی از زیباترین بناهای تاریخی تبریز خانه تاریخی بهنام می باشد، این خانه تاریخی و دیدنی جذاب متعلق به اواخر سلسله زندیه و اوایل قاجار است خانه تاریخی بهنام دارای معماری بسیار جذاب و دیدنی دو حیاط داخلی و خارجی، تراس تابستانی، نقاشی ها و تزئینات روی طاقچه ها، انباری و آشپزخانه و همچنین تزیینات نفیس، شیشه های رنگارنگ، تالارهای باشکوه می باشد، خانه تاریخی بهنام در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس خانه بهنام: ملاصدرا، خیابان ارگ جدید
خانه مشروطه
مهمترین خانه قدیمی تبریز خانه مشروطه است که در سال 1247 هجری قمری توسط حاج ولی معمار ساخته شده است. صاحب این خانه از تجار معروف بازار تبریز حاج مهدی کوزه کنعانی بوده است، خانه مشروطه 1300 متر مربع مساحت و دارای 2 طبقه است که از قسمت های جالب این خانه می توان به نورگیر، کلاه فرنگی، غلام گردش، درهای خاتم کاری و … اشاره کرد اما زیباترین قسمت آن این است که این خانه پنجره‌های ارسی قدی و رنگی می باشد. حاج مهدی کوزه کنانی در زمان نهضت مشروطه، مشروطه خواهان به آن پیوستند و خانه را برای فعالیت های مشروطه خواهان از قبیل چاپ و پخش اعلامیه های مخالف دولت قاجار در اختیار قرار دادند و جلسات مهم مخفیانه ای برگزار کردند، کاخ مشروطه در 30 مهر 1354 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و در سال 1375 به موزه مشروطه تغییر یافت. در این موزه اقلام متعلق به مشروطه خواهان، اسناد مهم آنان، اسلحه کمری ستارخان و… به نمایش گذاشته شده است.
آدرس خانه مشروطه: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان شهید مطهری، روبروی مسجد جامع، خانه ی مشروطه
خانه حریری تبریز
از دیگر خانه های تاریخی تبریز می توان به خانه حریری تبریز اشاره کرد، این خانه تاریخی در قدیمی ترین خیابان های شهر قرار دارد و یکی از مهم ترین و زیباترین خانه های تبریز بشمار می رود، خانه ی حریری متعلق به محمد آقا حریری یکی از اعضای خاندانی سرشناس در تبریز بوده وی تاجری ثروتمند بود که در زمان انقلاب مشروطه و نیز در جریانات شیخ محمد خیابانی، نقش پررنگی داشت، خانه ی حریری تبریز دارای معماری بی نظیری می باشد، این خانه از دو قسمت اندرونی و بیرونی تشکیل شده که اندرونی آن در 27 دی ماه سال 1377 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و به موزه ی مطبوعات آذربایجان اختصاص داده شده است، همچنین تزئینات ساختمان، نقاشی‌های قاجاری، طرح های روی دیوارها و رنگ و نقش هایی جذاب و سقف‌های آینه کاری شده، درب‌های چوبی، پنجره‌های بزرگ و حیاطی با باغچه‌ی گلکاری شده که هر بیننده ای را مجذوب خود می کند، این همه زیبایی و جذابیت این خانه را با بقیه ی خانه های تاریخی تبریز متمایز کرده است.
آدرس خانه حریری تبریز: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان تربیت، کوچه ی نور هاشمی، پلاک 132، خانه ی حریری
خانه‌ی پروین اعتصامی
از جذاب ترین خانه هایی که علاقه مندان زیادی هستند که دوست دارند از آن بازدید کنند، خانه تاریخی معروف ترین شاعر زن ایران پروین اعتصامی می باشد، خانه ای که زادگاهش بوده و تا 7 سالگی در آن زندگی کرده است، این خانه متعلق به پدر پروین یعنی یوسف اعتصامی که یکی از بزرگان تبریز می باشد، بوده و در دوره پهلوی اول ساخته شده است. خانه پروین اعتصامی حدود 1300 متر مربع مساحت دارد که 900 متر مربع آن مربوط به حیاط خانه می باشد، این خانه دارای 2 طبقه و یک زیر زمین است، حیاط بسیار وسیع، حوض دایره ای شکل در وسط حیاط، بهار خواب بزرگ، 3 اتاق کوچک و بزرگ، آب انباری قدیمی، تنور پخت نان، پنجره های بزرگ چوبی و… می باشد. خانه ی پروین اعتصامی در 28 اسفند ماه سال 1385 در فهرست آثار ملی ایران قرارر گرفت و اکنون نیز در آن نمایشگاه‌های مختلف هنری، صنایع دستی و… سازمان ارشاد اسلامی تبریز برگزار می گردد.
آدرس خانه‌ی پروین اعتصامی: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان عباسی، جنب مسجد میر آقا، کوچه ی ساوجبلاغی، پلاک 6، خانه‌ی پروین اعتصامی
خانه ی علوی
از زیباترین خانه های تاریخی تبریز خانه ی علوی یکی است که متعلق به اواخر دوره ی قاجار و اوایل دوره ی پهلوی کی باشد، خانه ی علوی دارای معماری بسیار زیبایی می باشد و دارای یک طبقه به همراه زیر زمین، ورودی هشتی و یک دالان باریک، حیاط، باغچه، حوضی 4 گوش، 4 ستون گچی می باشد، در پی بازسازی هایی که بر روی این خانه انجام شده هشتی آن از بین رفته است. خانه ی علوی هنچنین دارای گچبری های بسیار زیبا و ماهرانه ای است و پنجره‌های بزرگ و چوبی می باشد. خانه تاریخی علوی در سال 1379 توسط استانداری آذربایجان شرقی خریداری و مورد مرمت قرار گرفت و کاربری خانه ی علوی به موزه ی زنده ی سفال تبدیل شد. اکنون در زیر زمین خانه علوی هنرمندان سفالگر، مشغول سفالگری هستند، در طبقه ی بالای آن نیز نمایشگاه دائمی آثار سفالگران معروف آذربایجانی قرار دارد، که می توانید از آنها دیدن نمایید.
آدرس خانه ی علوی: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان شمس تبریزی، روبروی ایستگاه گرو، کوچه‌ی صرافلار، کوچه ی شهید نوروزی، پلاک 100، خانه ی علوی
خانه ی امیر نظام گروسی
از دیگر خانه های تاریخی که از زیبا ترین خانه های تاریخی تبریز است و در سال 1262 در زمینی به مساحت 1500 متر مربع بنا گردیده، خانه ی امیر نظام گروسی می باشد، امیر نظام گروسی، یکی از سیاستمداران در دوره ی قاجار و از وزرای زمان ناصر الدین شاه بود، خانه ی بزرگ امیر نظام گروسی در نزدیکی مقبره الشعرای تبریز قرار دارد. این بنا 2 طبقه دارای معماری قجری است و دارای گچبری های بسیار جذابی می باشد. خانه ی امیر نظام گروسی دارای 16 ستون با سرستون های زیبا، تالارها دارای آینه کاری‌های هنرمندانه، پنجره های مشبک و رنگارنگ، حوضخانه، سقف آجر کاری می باشد که بسیار تماشایی است، این خانه ی تاریخی امروزه بعنوان موزه مورد استفاده قرار گرفته و در زیر زمین این خانه آثاری نظیر تالارهای سنگ، اسلحه، رجال و فرامین، معماری و شهر سازی، قفل و فانوس و در طبقه ی اول، تالارهای سکه، بافته، چینی، آبگینه، فلزات، موسیقی و خاتم قرار دارد. خانه ی امیر نظام گروسی در 31 تیر ماه سال 1375 به ثبت ملی رسید.
آدرس خانه ی امیر نظام گروسی: استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان ششگلان، کوچه‌ی فرمانفرمایان، جنب بیمارستان کودکان، پشت مدرسه‌ی شیخ عطار، خانه‌ی امیر نظام گروسی
