شهر تبریز از تاریخی ترین و باستانی ترین شهر های ایران محسوب می شود. در زمان های قدیم به خاطر بلایای طبیعی و حوادث زیادی که در تبریز به وجود آمد تبریز را دوباره بازسازی کردند. تبریز سومین شهر بزرگ ایران محسوب می شود و اولین شهری است که نخستین هتل، نخستین سینما، نخستین کافه و نخستین شهرداری و بسیاری دیگر از اولین های ایران در این شهر بی نظیر و مدرن بنا شده که در عرصه میراث فرهنگی وجود بیش از4000 آثار باستانی و تاریخی در این استان شگفت انگیز می باشد و حدود 2000 و 75 مورد آن به ثبت ملی رسیده که تعدادی از آن ها حتی در سطح جهانی مطرح و ثبت شده اند. موقعیت جغرافیایی تبریز در شمال غرب ایران قرار دارد. شهر تبریز دارای جاذبه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی بسیار زیادی می باشد سالانه گردشگران، مسافران، تاریخ دانان، کاوشگران، به خصوص مسافران زیادی به تبریز سفر می کنند. که در این مقاله می خواهیم آثار تاریخی و ملی تبریز را مورد بررسی قرار دهیم.
ارگ علیشاه تبریز
از معروف ترین بناهای تاریخی تبریز ارگ علیشاه یا ارگ تبریز می باشد که دارای قدمتی با 700 سال دارد بنای اولیه این جاذبه ی تاریخی به دوره ی ایلخانان در اوایل دهه ی هشتم که قرار بود بزرگ ترین مسجد شهر تبریز شود اما متاسفانه ناتمالم ماند با فرو ریختن این بنای تاریخی به هنگام ساخت و حتی با مرگ علیشاه ادامه ی ساخت ارگ تبریز متوقف شد. در دوران هجوم روس ها کهه پس از مشروطه بود ارگ نقطه ی تمرکز کل مردم و مدافعان تبریزی بود. اگ تبریز یکی از بزرگ ترین سازه های شهر تبریز بود که اکثر گردشگران و بازدید کنندگان از شهر تبریز می توانستند ارگ را از راه های بسیار دور مشاهده کنند. این اثر تاریخی ارزشمند به اسم مدرسه نجات وجود داشت، که جزو اولین مدارس در ایران به شمار می آمد. ارگ تبریز در مرکز شهر و ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و خیابان فردوسی در نزدیکی میدان ساعت قرار دارد. برای رسیدن به ارگ باشکوه هم می توانید از خودرو شخصی استفاده کنید هم از حمل و نقل عمومی دسترسی به این مکان جاذبه تاریخی بسیار آسان می باشد.
مقبره الشعرای تبریز
این بنا در سال 870 در دوره جهان شاه قراقویونلو بنا گردید. این آرامگاه به عنوان یکی از قدیمی ترین نمادها و دیدنی های تبریز شناخته می شود. مقبره الشعرا موزی ی شعر و ادب آذربایجان محسوب می شود. این آرامگاه بیش از 400 شاعر در خود جای داده است مقبره افراد معروفی همچون اسدی طوسی، خاقانی شروانی، مجیرالدین بیلقانی، همام تبریزی، سلمان ساوجی، قطب الدین شیرازی، مغربی تبریزی، لسانی شیرازی، شکیبی تبریزی، ظهیر الدین فاریابی از جمله آن ها می باشد. مقبرالشعرای تبریز در سال 1387 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.
کارخانه چرم خسروی تبریز
کارخانه ی چرم خسروی سومین کارخانه چرم تبریز بعد از چرم میهن و چرم ایران بوده که همزمان با کارخانه پشمینه تاسیس شد و در سال 1311 به بهره برداری رسید کارخانه چرم سازی خسروی مربوط به اوال دوره پهلوی اول می باشد و برای مکان دسترسی به این مکان تاریخی در تقاطع خیابان شریعتی جنوبی و آزادی واقع شده. مساحت کارخانه چرم خسروی به 36000 متر مربع می رسد.بعد از مدتی کارخانه چرم خسروی به عنوان پردیس دانشگاه هنر اسلامی شناخته شد و بقایای ماشین آلات چرم سازی را در محوطه ی دانشگاه نگهداری می کنند که داخل دانشگاه قابل بازدید است. کارخانه ی چرم خسروی از مکان های تاریخی تبریز که در تاریخ 16 مهر 1379 با شماره ثبت 2791 به ثبت رسید.
مسجد کبود تبریز
تبریز دیدنی تریم شهر ایران است که همیشه یکی از پنج مقصد اصلی لیست سفر گردشگران می باشد بین تمام مکان های دیدنی مسجد کبود تبریز دارای فراز و نشیب های بیشتری نسبت به مکان های دیگر می باشد. به قدر این مکان اشگفت انگیز ساخته شده، که هیچ بیننده ای نمی تواند منکر زیبایی و معماری خوب مسجد کبود تبریز شود. تنها آثاری که از حکومت آق قویونلو مانده، مسجد کبود می باشد مسجد کبود تنهان تنها مسجدی می باشئد که کامل ترین کاشی کاری معرق دوره ی اسلامی را دارد. مسجد کبود تبریز به دلیل رنگ کاشی کاری های بی نظیری که از خاص ترین رنگ آبی لاجوردی و فیروزه ای به کار برده است یکی از خاص ترین مسجدهای تبریز شناخته می شود.قبل از ورود به مسجد کبود شما با محوطه ای که گل کاری هنرمندانه شده روبه رو می شوید این محوطه به قدری محکم و استوار است که در طی زلزله های متعددی که در تبریز آمده هنوز زیبایی خود را حفظ کرده.در قسمتی از مسجد کبود کتیبه هایی قرار دارد در یکی از کتیبه ها نام نعمت الله بن محمد البواب، طراح و خطاط آیات بنای مسجد کبود حک شده.
روستای کندوان تبریز
یکی از جاذبه های عجیب و دوست داشتنی تبریز روستای کندوان می باشد که کماکان مردمانش در داخل صخره زندگی می کنند. روستای کندوان به روستای کله قندی هم معروف است که در دل صخره ها قرار دارد این روستای ییلاقی در دامنه های کوه آتش فشانی سهند و در کنار رود خانه کندوان قرار دارد. روستای کندوان در اردیبهشت 1376 در میراث ملی کشور به ثبت رسید. معماری عجیب و زیبای روستای کندوان که در اثر فعل و انفعالات کوه های سهند ایجاد شده مورد توجه بسیاری از طبیعت گردان و گردشگران زیادی قرارر گرفته است. در اطراف روستای کندوان مراتع سرسبز فوق العاده و حیرت انگیزی قرار دارد که معمولا روستاییان آن محل دام های خود را برای چرا به این مراتع می برند. برای دسترسی بهاین جاذبه ی دوست داشتنی شما باید راهی استان آذربایجان شرقی شوید و مسیر شهر اسکو را در پیش بگیرید سپس از گذر اسکو و شهر اسفنجان به یک دوراهی در هفت کیلومتری جاده می رسید. راه سمت چپ شما را به روستای کندوان می رساند. اگر بدون وسیله شخصی راهی این سفر شدید، در شهر اسکو پرس و جو کنید و سراغ ماشین هایی را از مردم بگیرید که مقصد نهایی آن ها به سمت روستای کندوان می باشد.طبق محاسبات انجام شده فاصله روستای کندوان تا تبریز 55 کیلومتری جنوب غربی تبریز می باشد.